Positieve discriminatie is een reeks procedures die bedoeld zijn om onwettige discriminatie onder sollicitanten tegen te gaan, de gevolgen van discriminatie uit het verleden terug te draaien en discriminatie in de toekomst te voorkomen. Eenvoudig gezegd is positieve discriminatie een beleid dat gelijke kansen bevordert door kansen te geven aan groepen die historisch gemarginaliseerd of gediscrimineerd zijn.

In de VS wordt positieve discriminatie afgedwongen door de federale wet. Bedrijven van elke omvang moeten zich houden aan dit beleid, dat geldt voor alle sectoren waarin arbeid wordt verricht.

Bedrijven moeten werven op een manier die eerlijk en inclusief zijn, niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk. Dit kan betekenen dat functiebeschrijvingen genderneutraal worden gemaakt, dat er flexibele werkuren worden aangeboden om tegemoet te komen aan verschillende behoeften en dat ervoor wordt gezorgd dat de sollicitatiecommissies divers zijn.

Werknemers moeten begrijpen dat positieve discriminatie niet betekent dat minder geschikte mensen worden verkozen boven meer geschikte. Het beleid zorgt ervoor dat alle mensen, ongeacht hun achtergrond, gelijke kansen krijgen.

Het niet naleven van positieve discriminatie kan ernstige gevolgen hebben voor bedrijven. Afhankelijk van het rechtsgebied kunnen straffen variëren van boetes, rechtszaken en mogelijk verlies van contracten met de federale overheid.

Elk land heeft zijn eigen wetten met betrekking tot positieve discriminatie waaraan voldaan moet worden als je internationale werknemers in dienst neemt. Je kunt het beste een juridisch adviseur raadplegen die bekend is met het betreffende land of een andere bedrijf inschakelen dat zorgt dat je compliant blijft.

Positieve discriminatie kan op verschillende manieren worden toegepast, afhankelijk van de context en de doelen van de organisatie of instelling. Hier zijn enkele voorbeelden:

Quotasystemen

Quotasystemen komen meestal voor in het onderwijs of op de arbeidsmarkt en wijzen een bepaald percentage kansen toe aan kansarme groepen. Dit kunnen bijvoorbeeld raciale of etnische minderheden, vrouwen of mensen met een arbeidsongeschiktheid zijn. Het doel is niet om een voorkeursbehandeling te geven, maar om historische ongelijkheden te corrigeren en diversiteit te bevorderen.

Bedrijven kunnen doelen stellen voor het aannemen of bevorderen van werknemers uit specifieke demografische groepen. Van oudsher kunnen bepaalde groepen ondervertegenwoordigd zijn of te maken hebben gehad met systemische toegangsbarrières. Om dit te corrigeren kan een organisatie quota instellen voor werknemers uit deze groepen om een diverse mix van achtergronden en perspectieven op de campus te creëren.

Toelating tot hoger onderwijs

Universiteiten en hogescholen in verschillende landen hebben positieve discriminatie toegepast bij de toelating van nieuwe studenten. Vroeger werden het ras, de etniciteit of het geslacht van een student gezien als een van de factoren van het toelatingsproces. 

In de VS maakte een historische beslissing van het Hooggerechtshof in juni 2023 een einde aan op ras gebaseerde positieve discriminatie bij toelating op universiteiten. Universiteiten moeten andere manieren vinden om de diversiteit van hun studentenpopulatie te vergroten.

Quota voor politieke partijen

Veel landen implementeren ook positieve discriminatie in hun politieke structuur. Australië heeft bijvoorbeeld een genderquotasysteem ingevoerd voor kandidaten van politieke partijen. Dit beleid is erop gericht om de vrouwelijke vertegenwoordiging in de regering te vergroten en de historische ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek te verminderen.

Politieke partijen moeten minstens 40% van hun kandidaten van een van beide geslachten laten zijn. Dit geeft vrouwen meer kans om machtsposities te verwerven. De afgelopen jaren hebben landen als Argentinië, Mexico en Zuid-Afrika soortgelijke quotasystemen ingevoerd om de diversiteit en vertegenwoordiging in de politiek te vergroten.

Employment Equity Act

In Canada verplicht de Employment Equity Act federale opdrachtnemers om maatregelen te nemen om vier groepen meer arbeidskansen te geven: vrouwen, inheemse volken, mensen met een arbeidsongeschiktheid en zichtbare minderheden. De werknemers van deze bedrijven moeten een weerspiegeling zijn van diversiteit van de Canadese bevolking. Dit betekent dat ze maatregelen voor positieve discriminatie moeten nemen om eventuele ondervertegenwoordiging aan te pakken.

Wat de wet uniek maakt is de nadruk op gelijke kansen in plaats van gelijkheid. De wet erkent dat verschillende groepen verschillende ondersteuning nodig kunnen hebben om gelijke resultaten te bereiken. Een werkgever kan bijvoorbeeld vacatures opstellen die een grote verscheidenheid aan kandidaten aanspreken of flexibele overeenkomsten aanbieden om tegemoet te komen aan mensen met een arbeidsongeschiktheid of zorgtaken.