Positieve discriminatie

Wat is positieve actie op de werkplek?

Positieve actie is een reeks procedures die bedoeld zijn om onwettige discriminatie onder sollicitanten te elimineren, de resultaten van discriminatie in het verleden te herstellen en discriminatie in de toekomst te voorkomen. Eenvoudiger gezegd is positieve actie een beleid dat gelijke kansen bevordert door kansen te geven aan groepen die historisch gemarginaliseerd of gediscrimineerd zijn.

In de VS wordt positieve discriminatie afgedwongen door de federale wet. Bedrijven van elke omvang moeten zich houden aan dit beleid, dat geldt voor alle werkgelegenheidssectoren.

Bedrijven moeten aanwervingspraktijken hanteren die eerlijk en inclusief zijn, niet alleen in theorie maar ook in de praktijk. Denk hierbij aan het aanpassen van functiebeschrijvingen zodat ze genderneutraal zijn, het aanbieden van flexibele werktijden om tegemoet te komen aan verschillende behoeften en ervoor zorgen dat sollicitatiecommissies divers zijn.

Werknemers moeten begrijpen dat positieve actie niet betekent dat minder gekwalificeerde mensen worden verkozen boven meer gekwalificeerde. In plaats daarvan zorgt het beleid ervoor dat alle mensen, ongeacht hun achtergrond, gelijke kansen krijgen.

Het niet naleven van positieve actie heeft ernstige gevolgen voor elk bedrijf. Afhankelijk van de jurisdictie kunnen de straffen variëren van boetes, rechtszaken en mogelijk verlies van contracten met de federale overheid.

Elk land heeft zijn eigen wetten met betrekking tot positieve actie waaraan voldaan moet worden als je internationale werknemers in dienst neemt. Je kunt het beste een juridisch adviseur raadplegen die bekend is met het buitenland of gebruikmaken van een dienst voor personeelsontwikkeling om naleving te bereiken en te behouden.

Voorbeelden van positieve actie

Positieve actie kan op verschillende manieren worden toegepast, afhankelijk van de context en doelen van de organisatie of instelling. Hier zijn enkele voorbeelden van positieve actiepraktijken:

Quotasystemen

Quotasystemen komen het vaakst voor in het onderwijs of op de arbeidsmarkt en wijzen een bepaald percentage van de kansen toe aan kansarme groepen. Dit kunnen bijvoorbeeld raciale of etnische minderheden, vrouwen of mensen met een handicap zijn. Het doel is niet om een voorkeursbehandeling te geven, maar om historische onevenwichtigheden te corrigeren en diversiteit te bevorderen.

Bedrijven kunnen doelen stellen voor het aannemen of bevorderen van werknemers uit specifieke demografische groepen. Van oudsher kunnen bepaalde groepen ondervertegenwoordigd zijn of te maken hebben gehad met systemische toegangsbarrières. Om dit te corrigeren kan een organisatie een specifiek quotum instellen voor werknemers uit deze groepen om een diverse mix van achtergronden en perspectieven op de campus te creëren.

Toelating hoger onderwijs

Universiteiten en hogescholen in verschillende landen hebben positieve discriminatie toegepast bij de toelating van nieuwe studenten. Van oudsher beschouwden universiteiten het ras, de etniciteit of het geslacht van een sollicitant als een van de vele factoren tijdens het toelatingsproces. 

In de VS maakte een baanbrekende beslissing van het Hooggerechtshof in juni 2023 een einde aan op rassen gebaseerde positieve discriminatie bij toelating op universiteiten. Scholen zullen andere methoden moeten zoeken om de diversiteit van hun studentenpopulatie te vergroten.

Quota voor politieke partijen

Veel landen implementeren ook positieve actie in hun politieke structuur. Australië heeft bijvoorbeeld een genderquotasysteem ingevoerd voor kandidaten van politieke partijen. Dit beleid is erop gericht om de vrouwelijke vertegenwoordiging in de regering te vergroten en de historische ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek te verminderen.

Politieke partijen moeten minstens 40% van hun kandidaten van een van beide geslachten laten zijn, zodat vrouwen meer kansen krijgen om machtsposities te bekleden. In de afgelopen jaren hebben landen als Argentinië, Mexico en Zuid-Afrika soortgelijke quotasystemen ingevoerd om de diversiteit en vertegenwoordiging in de politiek te vergroten.

Wet Arbeidsgelijkheid

In Canada verplicht de Employment Equity Act federale aannemers en onderaannemers om maatregelen te nemen om werkgelegenheidsbelemmeringen voor vier aangewezen groepen te verminderen: vrouwen, inheemse mensen, mensen met een handicap en zichtbare minderheden. Deze bedrijven moeten een personeelsbestand hebben dat de diversiteit van de Canadese bevolking weerspiegelt, wat betekent dat ze positieve actie moeten ondernemen om eventuele ondervertegenwoordiging aan te pakken.

Wat de wet uniek maakt is de nadruk op gelijkheid in plaats van gelijkheid, die erkent dat verschillende groepen verschillende ondersteuning nodig kunnen hebben om gelijke resultaten te bereiken. Een werkgever kan bijvoorbeeld vacatures plaatsen die een grote verscheidenheid aan kandidaten aanspreken of flexibele werkregelingen aanbieden om tegemoet te komen aan mensen met een handicap of zorgtaken.