Nepotisme is een term die verwijst naar vriendjespolitiek van iemand met macht ten opzichte van familieleden of goede vrienden, vooral bij het aannemen van nieuwe werknemers of promoties binnen een organisatie. Het wordt vaak geassocieerd met familiebedrijven, maar kan bij elke type bedrijf voorkomen (ook in remote-first organisaties) waar mensen met machtsposities hun professionele keuzes laten beïnvloeden door persoonlijke relaties.

In een globaal team kan nepotisme ernstige gevolgen hebben. Allereerst kan het een cultuur van oneerlijkheid creëren. Als werknemers het idee hebben dat promoties of kansen niet gebaseerd zijn op verdiensten maar op persoonlijke relaties, kan dat leiden tot frustraties en een lager moreel. Dit kan leiden tot een daling van de productiviteit en de algehele teamprestaties. 

Nepotisme kan ook diversiteit in de weg staan. Als je alleen mensen uit een beperkte en bekende groep aanneemt of promoveert, is er meestal minder variatie in achtergronden, perspectieven en ideeën. Bovendien kan nepotisme in een globale context leiden tot conflicten en misverstanden tussen teamleden uit verschillende culturen, wat de samenwerking en het teamwerk verder beïnvloedt.

Nepotisme kan een zeer negatieve impact hebben op globale teams, maar er zijn effectieve manieren om het te voorkomen. HR-managers hebben hiervoor verschillende tactieken tot hun beschikking.

Stel duidelijk beleid op: De eerste stap is het implementeren van een duidelijk beleid dat nepotisme expliciet verbiedt. In dit beleid moet je duidelijk beschrijven wat nepotisme is en wat de gevolgen zijn. Iedereen in de organisatie moet bekend zijn met dit beleid en weten dat het consequent wordt gehandhaafd.

Bevorder kansen op basis van verdienste: Kansen, of het nu gaat om vacatures of promoties, moeten gebaseerd zijn op verdienste. Dit betekent dat je beslissingen moet nemen op basis van de kwalificaties, prestaties en het potentieel van kandidaten, niet op basis van persoonlijke connecties. Je moet transparante selectiecriteria toepassen en meerdere besluitvormers bij het proces betrekken om ervoor te zorgen dat het proces eerlijk verloopt.

Regelmatige training aanbieden: Zorg voor regelmatige trainingssessies voor alle werknemers, vooral managers en besluitvormers, over de negatieve gevolgen van nepotisme en het belang van het handhaven van een eerlijke en rechtvaardige werkplek. Hiermee creëer je meer bewustzijn over en inzicht in nepotisme.

Een klokkenluidersregeling instellen: Zet een vertrouwelijk meldmechanisme op zodat werknemers gevallen van nepotisme kunnen melden zonder angst voor vergelding. Dit kan helpen om nepotistisch gedrag te ontmoedigen en werknemers in staat te stellen om in actie te komen als ze getuige zijn van dergelijke praktijken.

Diversiteit aanmoedigen: Stimuleer meer diversiteit in je recruitmentproces en focus op het belonen van prestaties. Dit helpt om nepotisme te voorkomen en leidt ook tot verschillende andere voordelen, zoals meer creativiteit, betere besluitvorming en een meer inclusieve werkomgeving.

Regelmatig de processen nalopen: Check regelmatig je recruitment- en evaluatieprocessen om ervoor te zorgen dat ze eerlijk en onbevooroordeeld zijn. Dit kan helpen om eventuele gevallen van nepotisme op te sporen en te corrigeren voordat het een groot probleem wordt.

HR-managers spelen een cruciale rol bij het implementeren van deze maatregelen om ervoor te zorgen dat de werkplek eerlijk en rechtvaardig is. Door dit te doen, kunnen ze een omgeving creëren waarin alle teamleden de kans krijgen om te slagen op basis van hun verdiensten, in plaats van hun persoonlijke connecties.